2-بازار های سنتی یزد
بازارهای تاریخی یزد جز مهم ترین جاذبه های تاریخی کشور هستند. واقع شدن این استان در بین راه مسیرها و کاروان های تجاری حائز اهمیت ترین دلیل وجود چندین مورد بازار در آن جا است.
بازار خان
بازار خان را باید مشهور ترین مرکز تجاری سنتی یزد دانست. قدمت آن به عصر ناصری باز می گردد و در ابعادی حدود 270 متر طول و ارتفاع 4 تا 6 متر ساخته شده است. مبتنی بر سبک معماری آن دوره، در این فضا نیز حمام عمومی، آب انبار و تکیه وجود دارد.
یکصد و پنجاه و سه غرفه در راسته و تیمچه های آن به طور مجزا فعالیت می کردند که هنوزهم برخی از آن ها به کار خود ادامه می دهند. یکصد حجره در ضلع شرقی و مابقی در شمال محوطه قرار داشتند. بازارهای صدری، علاقبندی، زرگری، مسگری، چیت سازی، قیصریه، پنجه علی و … همگی امروزه به عنوان مجموعه خان شناخته می شوند.
مجموعه تماشایی خان که در اردیبهشت سال 1382 در فهرست آثار ملی جای گرفته، هم کنون در خیابان قیام آماده پذیرایی از تمامی گردشگران است. به پیشنهاد مستر بلیط در سفر به یزد گشت و گذاری در این فضای استثنایی را در الویت برنامه های خود بگذارید.
بازار زرگری
بازار زرگری یا زرگرها یکی از قسمت های شاخص مجموعه خان است. طلا سازی قدمت دیرینه ای در شهر یزد دارد، به واسطه همین موضوع حجره های این بخش همواره از پر ازدحام ترین مناطق محسوب می شد. سقفی طاق مانند و نورگیر آن جلوه زیبایی به محیط بخشیده است و معماری قابل توجه اش حتما نظرها را به خود معطوف می کند. هنوز هم 53 غرفه آن علی رغم اندک آسیب هایی که دیده اند، استوار ماده اند.
بازار مسگری
اوج فعالیت بازار مسگرها به قرن نهم هجری قمری مربوط می شود. انواع و اقسام ظروف و قابله های مسی که به دست هنرمندان یزدی ساخته شده در آن جا به فروش می رسد. این بخش که در مجموعه خان واقع در خیابان قیام واقع شده، از دیدنی ترین بازارهای شهر محسوب می شود.
بازار پنجه علی
تقریبا 600 سال تجربه کار و فعالیت در پس غرفه های بازار پنجه علی از بازارهای تاریخی یزد وجود دارد. در گذشته راسته مسگرها و ظروف مسی آن بیش از سایرین پر رفت و آمد بود.
بازار تبریزیان
در امتداد بازار پنجه علی به سرای دیگری وارد می شویم که با عنوان تبریزیان شناخته می شود. طول محوطه نزدیک به 60 متر است؛ خشت و آجر اجزای اصلی سازنده ساختمان بازار را تشکیل می دهند.
بازار قیصریه
در حوالی مدرسه خان، بازار قیصریه واقع شده است، در دوره قاجار تنها اشراف و ثروتمندان می توانستند از آن جا خرید کنند. البته منع قانونی برای دیگران وجود نداشت، بلکه قیمت کالاها به اندازه قابل تاملی بالا بود. در واقع اگر به دنبال شیئ ممتازی می گشتند آن را در قیصریه می یافتند.
در حال حاضر انواع پارچه های مختلف و خوش نقش و نگار سنتی را می توان در آن جا خریداری کرد. بنابر همین دلیل که قیصریه کمی خصوصی تر از سایرین به نظر می آمد، نظم و ترتیب و ظاهر مرتب تری هم داشت. پاکیزگی آنه به مراتب بیشتر بود و مفصل تر به آن رسیدگی می شد.
بازار کاشیگری
برخلاف آن چه احتمالا از نام این مکان استنباط می شود، در آن جا غرفه های آهنگری فعالیت می کردند. در این بازار متعلق به عصر زندیه، بیشتر اقلامی چون نعل اسب، قابلمه های فلزی و ابزار و وسایل کشاورزی مانند بیل، کلنگ و … در آن جا به فروش می رسید.
بازار دروازه مهریز
بازار خشتی دروازه مهریز با معماری غالب عصر گورکانی به خواست علی آقا داروغه یزدی، در حد فاصل بازار خان و کوچه فعلی دارالشفاء قرار گرفته است. دیواره های سازه از خشت و گل تشکیل شده و سقف طاق دار و چهار متری آن بسیار زیبا است. انواع اقلام مورد نیاز مردم، از لباس تا مواد غذایی در آن جا به فروش می رسید. این مورد نسبت به فضاهای تجاری دیگر تا حدود بیشتری عام المنفعه به نظر می رسید.
بازار حاج قنبر
قدمت بازار حاج قنبر به قرن نهم هجری قمری باز می گردد. تمامی مغازه های منفردی که در حوالی حسینیه امیر چخماق هستند جزو مجموعه آن محسوب می شوند. اطلاعات زیادی درباره سال دقیق ساخت و علت نام گذاری آن در دست نیست.
با این حال نقل می شود که حاکم وقت یزد، زمانی که چند سده از بهره بردای فضا می گذشت، در قرن 13 هجری قمری، نسبت به مرمت گسترده، ایجاد برخی تغیرات و قسمت های جدید در آن اقدام کرد. بازار صدری یا شازده فاضل، بازار میرزا کریم، افشار و عباسی به از دیگر سرای های معروف یزد هستند که در زمان سلسله قاجار ساخته شده اند.
برای دسترسی به آن ها باید به مجموعه خان وارد شوید. به ترتیب بازارهای سراج، علاقبندی و ریسمانیان که همگی ازجمله آثار ملی ایران هستند؛ به قرن هشتم، نهم و عصر پهلوی تعلق دارند.
تیمچه های معروف یزد
تیمچه را باید یک نوع کاروانسرا معرفی کرد. با این تفاوت که فضای اعیانی تر و خصوصی تری داشتند و اقامت در آن ها به هزینه بیشتری وابسته بود. درون بازارهای تاریخی یزد به بیست دهنه تیمچه بر می خوریم. وکیل، هراتی، ملک و علی خان از مشهور ترین آن ها هستند.
